Er is één ding zeker in deze wereld, en dat is dat je geen kanker wilt krijgen. Kanker is hartstikke kut en een groot gezwel dat als een donkere wolk boven ons hoofd hangt. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en het Wereld Kanker Onderzoek Fonds (WCRF) geven gelukkig aanbevelingen om het risico op kanker te verkleinen (1). Vlees bijvoorbeeld, verhoogt het risico op kanker. Maar betekent dit nu dat je vlees moet schrappen? Of hoe zit dat precies?
Welke aanbeveling is gedaan?
Aan de hand van wetenschappelijk onderzoek hebben de WHO en het WCRF een aanbeveling gedaan. Deze aanbeveling hebben ze gedaan voor bewerkt-en rood vlees. De aanbeveling is om bewerkt vlees niet te eten of bij uitzondering én eet niet meer dan 500 gram rood vlees per week (1).
Rood en bewerkt vlees
Met rood vlees bedoelen we overigens vleessoorten die rood van kleur zijn als ze rauw zijn. Een stukje rundvlees, een stukje varkensvlees of lamsvlees maar ook zeker een stukje geitenvlees. Met bewerkt vlees bedoelen we dan weer vlees dat is geconserveerd door het of te drogen, roken, zouten of door er conserveringsmiddelen aan toe te voegen. Denk aan ham, denk aan salami of bacon of denk aan zo’n overheerlijke rookworst (2).
Waarom deze aanbeveling?
Welke stoffen er precies kanker veroorzaken is niet helemaal duidelijk. Maar dat er sterke aanwijzingen zijn is echt wel duidelijk. Bij roodvlees bijvoorbeeld blijkt dat bij meer dan 500 gram per week het risico op darmkanker omhoog gaat. Een verklaring hiervoor is dat het heemijzer in vlees de darmwand kan beschadigen. Bij bewerkt vlees is de bewijskracht ook overtuigend. Dit vlees wordt geconserveerd door het te roken, drogen, zouten of door er conserveringsmiddelen aan toe te voegen. Door deze conservering kunnen carcinogenen (kankerverwekkende stoffen) ontstaan. Deze carcinogenen kunnen cellen in ons lichaam beschadigen. Kortom, bewerkt- en rood vlees kan inderdaad het risico op kanker verhogen (1-2).
Maar moet je rood-en bewerkt vlees nu vermijden?
Het klopt inderdaad dat bewerkt- en roodvlees risico op kanker kan verhogen. Echter gaat het bij voeding altijd om de dosis en de context. Bewerkt- en rood vlees verhoogt het risico op kanker, alleen zijn er veel meer factoren die bepalen of iemand kanker krijgt. Denk aan erfelijkheid, leeftijd, overgewicht of een ongezond voedingspatroon. Maar vooral ook bijvoorbeeld roken of alcohol. Kortom, het gehele voedings- en leefpatroon is doorslaggevend. Alleen vlees gaat in mijn ogen niet bepalen of iemand wel of niet kanker gaat krijgen. Het geheel is meer dan de som der delen. Met mate hierin wil ik best als advies geven. Daarnaast moeten we ook niet vergeten dat vlees belangrijkste voedingsstoffen bevat zoals eiwitten, B-vitamines en mineralen zoals ijzer, chroom, zink en selenium (3-4).
Conclusie
De wetenschap is best wel duidelijk over vlees en kanker. Meer dan 500 gram rood vlees verhoogt inderdaad het risico op darmkanker en ook bewerkt vlees kan carcinogenen (kankerverwekkende stoffen) produceren. Alleen zijn er ook andere risicofactoren die bepalen of iemand kanker krijgt. Erfelijkheid, leeftijd, overgewicht of een ongezond voedingspatroon. En wat dacht je van roken of alcohol? De vraag of vlees alleen voor kanker kan zorgen is dan ook een terechte. Een hele terecht zelfs. Het krijgen van kanker hangt af van veel verschillende factoren af niet van één aspect. Focus je op het geheel is mijn advies!
Bronnen
1.World Health Organization. International Agency for Resarch on Cancer. IARC Monographs evaluate consumption of red meat and processed meat 2015. Beschikbaar via: http://www.iarc.fr/en/media-centre/pr/2015/pdfs/pr240_E.pdf
2. Wereld Kanker Onderzoek Fonds. Vlees en Kanker. Beschikbaar via: http://www.wkof.nl/nl/kanker-voorkomen/verklein-de-kans-op-kanker/vlees-en-kanker
3. De Jong, F.M. Ons voedsel. Over wat erin zit, hoe het wordt gemaakt & wat het met ons doet. ’s-Graveland:Fontaine Uitgevers BV;2008. Hoofdstuk 12
4. Catsberg, C.M.E, Kempen-van Dommelen, G.J.M. Levensmiddelenleer. Baarn: Hbuitgevers; 2008.Hoofdstuk 5
