Berichten

Een aantal weken geleden deelde ik  ‘Soja onder de loep deel 1.’ Daarin leg ik vooral uit wat soja precies is, waarom we het gebruiken en de voedingswaarden ervan. Dit artikel gaat dieper in op soja en dan met name het effect van soja op onze gezondheid. Hoe zit het bijvoorbeeld met de vrouwelijke hormonen in soja? Wat is de relatie van soja op kanker en hart- en vaatziekten en wat voor toegevoegde waarde hebben de voedingsstoffen in soja voor ons? Je leest het in dit artikel: Soja onder de loep deel 2.

Fyto-oestrogenen

Er is één specifieke stof in soja die positieve en negatieve opschudding veroorzaakt. De stof waar men het dan over heeft zijn de isoflavonen in soja. Isoflavonen zijn plantaardige stoffen die voorkomen in bijvoorbeeld soja, maar ook bonen, erwten en pinda’s (2). De isoflavonen maken de stoffen fyto-oestrogenen aan en deze stoffen hebben een gelijkwaardige structuur als die van het vrouwelijke geslachtshormoon oestrogeen (3). Wanneer het over vrouwelijke hormonen gaat in soja dan doelt men op de fyto-oestrogenen. Op dit moment zijn er geen echte specifieke risico’s bekend zowel positief als negatief. De uitspraak dat fyto-oestrogenen gevaarlijke hormonen zijn kan daardoor ook niet wetenschappelijk onderbouwd worden (4-5).

Kanker

Soja en kanker worden naast de vrouwelijke hormonen vaak met elkaar genoemd. Het gebruik van soja zou kanker kunnen veroorzaken of soja zou juist een preventief effect kunnen hebben. Op dit moment zijn er echter meer onderzoeksresultaten nodig om daar overtuigend iets over te kunnen zeggen. Er bestaan wel resultaten uit een onderzoek waaruit blijkt dat bij vrouwen met borstkanker een hogere consumptie van soja voor een betere prognose kan zorgen, alleen is de bewijskracht niet overtuigend genoeg (6-7). Het gebruik van een supplement met soja of fyto-oestrogenen wordt op dit moment wel afgeraden. De veiligheid van een hoge dosering is namelijk nog niet aangetoond vandaar zo’n advies (6-7). Ook zijn er onderzoeken waaruit blijkt dat de inname van sojaproducten het risico op prostaatkanker zou kunnen verlagen. Een kanttekening hierbij is dat deze onderzoeken zijn gedaan op Aziatische populaties en niet op Westerse populaties. Wederom kan er weer niet overtuigend iets gezegd worden (8).

Hart- en vaatziekten

Soja zou een positief effect hebben op het cholesterolgehalte en daarmee de kans op hart- en vaatziekten kunnen verkleinen. Dit was ook jarenlang de heersende opvatting en dit stond dan ook als claim op verpakkingen van sojaproducten. Echter is men daar nu op teruggekomen en is de claim dat soja cholesterolverlagend werkt niet meer valide. Hier gelijk het bewijs hoe complex de wetenschap is en dat de heersende opvatting van nu niet per se de opvatting zal zijn van later. En dat is een goed punt om te realiseren (9).

Allergie

Soja eiwit is een allergeen en voor mensen met een soja allergie kan bij het eten van dit eiwit een allergische reactie ontstaan. Hoewel per persoon de klachten kunnen verschillen zijn bekende klachten koorts, braken, acne, astma, diarree en jeuk. Hoevaak een soja allergie exact voorkomt is niet bekend, maar het is geen veel voorkomende allergie. Soja heeft voor deze groep mensen een negatief effect op de gezondheid (10-11).

Voedingsstoffen

In soja onder de loep deel I kon je lezen welke voedingsstoffen er in soja zitten. De belangrijkste voedingscomponenten in soja zijn de eiwitten die van hoogwaardige kwaliteit zijn. Soja heeft een hoge eiwitkwaliteit en bevat daardoor essentiële aminozuren. Daarmee kan soja gezien worden als belangrijke vleesvervanger en geschikt voor vegetariërs en veganisten (2,12).

Conclusie

De isoflavonen in soja zijn de stoffen die voor veel ophef zorgen. Deze plantaardige stoffen worden omgezet in fyto-oestrogenen die op hun beurt weer gelijkenissen vertonen met het vrouwelijke hormoon oestrogeen. Op dit moment zijn er echter geen specifieke risico’s bekend dat dit negatieve of positieve effecten zou hebben. Dat geldt ook voor soja in relatie tot kanker. Hoewel er wat resultaten zijn uit onderzoeken die iets bewijzen is de bewijskracht niet overtuigend. Ook is de claim die jarenlang heerste over soja als cholesterolverlagend product afgewezen. Voor mensen met een soja allergie kan soja een probleem vormen. Echter geldt dit maar voor een select groepje, een soja allergie komt namelijk niet veel voor. De eiwitten in soja zijn van een hoge kwaliteit waardoor ze een uitstekende vleesvervanger zijn en geschikt zijn voor vegetariërs en veganisten.

Al met al kan gezegd worden dat angst voor soja daardoor niet op z’n plek is. Natuurlijk zijn er altijd specifieke gevallen waarbij dat misschien wel zo is. Denk bijvoorbeeld aan een allergie. Angst over soja zou terecht zijn als er voldoende wetenschappelijk bewijs is, maar dat is er niet. Dat geldt idem dito voor de vermeende positieve effecten van soja. Ook daar ontbreekt voldoende bewijs. Mijn advies op dit moment luidt: een matige consumptie van soja past goed in een voedingspatroon. Soja is qua eiwit een wonderboon en voorziet jouw lichaam van essentiële aminozuren met name als je vegetariër of veganist bent. Soja kan voor die groepen een belangrijk verschil maken.

Bronnen

  1. Stichting Ketentransitie Verantwoorde Soja. Factsheet soja. Beschikbaar via: http://www.verantwoordesoja.nl/Content/Files/file/factsheet_soja.pdf 29-10-2015
  2. Food-info.net. Wetenswaar achtergronddossier Soja. Beschikbaar via: http://www.food-info.net/nl/national/ww-soja.htm 29-10-2015
    3.Richie et al. A newly constructed and validated isoflavone database for the assessment of total genistein and daidzein intake. 2006. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16441935 29-10-2015
  3. Taku, K et all. Extracted or synthesized soybean isoflavones reduce menopausal hot flash frequency and severity: systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials 2012. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22433977 29-10-2015
  4. Kennisbank Voedselveiligheid VWA. Voedsel en Warenautoriteit. Soja-eiwit. Beschikbaar via: file:///Users/jonathanklaassen/Downloads/Soja-eiwit.pdf 29-10-2015
  5. World Cancer Research Fund International. Diet, nutrition, physical activity and breast cancer survivors. 2014. Beschikbaar via: http://www.wcrf.org/sites/default/files/Breast-Cancer-Survivors-2014-Report.pdf 29-10-2015
  6. Wereld Kanker Onderzoek Fonds. Na diagnose Kanker. Beschikbaar via: http://www.wkof.nl/nl/kanker-voorkomen/na-diagnose-kanker#Beschermt soja tegen borstkanker of is het schadelijk? 29-10-2015
  7. Yan, L & Spitznagel, E.L. Soy consumption and prostate cancer risk in men: a revisit of a meta-analysis. Clinical Nutrition 2009. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19211820# 29-10-2015
  8. EFSA Journal. Scientific Opinion on the substantiation of a health claim related to soy protein and reduction of blood cholesterol concentrations pursuant to Article 14 of the Regulation (EC) No 1924/2006. Beschikbaar via: http://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/1688 29-10-2015
  9. Stichting Voedselallergie. Soja. Beschikbaar via: http://www.voedselallergie.nl/allergenen/22-soja.html 22-10-2015
  10. Nederlands Huisartsen Genootschap. NHG-Standaard Voedselovergevoeligheid. Beschikbaar via: https://www.nhg.org/standaarden/volledig/nhg-standaard-voedselovergevoeligheid#note-14 22-10-2015
  11. Nevo-tabel. Nederlands voedingsstofenbestand. Den Haag: hoontetijl; 2006. P106-P107

Hulp nodig?

Wil je afvallen en gezonder eten? Schrijf je hier in en kom in contact met de online diëtist. Je leert afvallen zonder dieet – op een gezonde en praktische manier –  met behulp van artikelen, tips en online coaching.

Soja is een peulvrucht die tegenwoordig een prominente rol heeft binnen ons huidige voedingssysteem. Of je nou voor- of tegenstander bent er bestaat een grote kans dat je regelmatig in aanraking komt met deze peulvrucht. Bestanddelen van de sojaboon zitten namelijk in 60 tot 70% van onze producten verwerkt (1). En daarmee kan gezegd worden dat soja onderdeel is van ons huidige voedselaanbod. Tijd om daar wat vragen over te stellen. Wat is soja precies? Waarom wordt soja zoveel gebruikt? Wat zit er precies in soja en kan je allergisch zijn voor soja? In deel I antwoord op deze vragen.

Soja

Soja is afkomstig van de sojaboon die zit aan de sojaplant. De sojaboon behoort op zijn beurt weer tot de familie van de peulvruchten. Een eenjarige vlinderbloemige peul met een hoog eiwitgehalte en vetgehalte (1-3). Oorspronkelijk werd soja vooral in China gebruikt, vervolgens kwam het naar Europa en later naar Amerika en op dit moment is soja wereldwijd gezien één van de belangrijkste landbouwgewassen (3). Wereldwijd wordt ongeveer 276miljoen soja verbouwd, zijn de grootste producerende landen de VS, Brazilië, Argentinië en China en is Nederland na China de grootste importeur van soja ter wereld (1,4). Dat soja zo’n belangrijke landbouwgewas is komt vanwege het hoge eiwitgehalte van de boon en een goede prijsverhouding voor het produceren (5,6). Dat samen maakt soja tot een interessant product voor de industrie vanuit voedingskundige oogpunt als wel financieel.

Het gebruik van soja

Soja is een veelzijdig product en wordt voor verschillende doeleinden gebruikt. Een groot gedeelte van de geproduceerde soja gaat als veevoer naar dieren en de rest wordt gebruikt voor menselijke consumptie (1,2,3,6). Soja vervult zelfs de rol als vervanging van fossiele brandstof. Voor menselijke consumptie is soja de hoofdrolspeler als het gaat om vleesvervangers. Tahoe en tempeh en andere vleesvervangers bestaan voor een groot gedeelte uit soja (6). Voor vegetariërs en veganisten is soja dan ook een belangrijke bron om aan hun eiwitten te komen. Voor mensen die niet tegen melk kunnen vanwege een koemelkallergie of een lactoseintolerantie kan soja ook uitkomst bieden. Er bestaat namelijk sojamelk waarbij soms extra vitamines en mineralen zijn toegevoegd om vergelijkbare voedingswaarde te creëren (4,6). Van soja wordt verder olie gemaakt wat terug te vinden is in ketjap en sojasaus en bestanddelen van soja worden gebruikt voor ontbijtgranen, noodles, babyvoeding en het wordt verwerkt in margarines, mayonaise, soep en chocolade (2,6). De sojaboon is daarmee een veelzijdige boon voor de industrie en daarmee een belangrijke voor ons voedingssysteem.

Voedingswaarde soja

Soja heeft een hoge eiwitgehalte, bevat vetten en daarnaast koolhydraten (3,4). Met name de hoge kwaliteit eiwit in soja maakt de voedingswaarde ervan tot een waardevolle. Dat een product een hoge kwaliteit eiwit heeft betekent dat het veel aminozuren bevat. Soja bevat dus een compleet aminozuursamenstelling. Waar normaal gesproken plantaardige producten niet alle aminozuren bevatten is soja hier een uitzondering op. Dat maakt de sojaboon tot een bijzondere. Soja is daarmee een uitstekende eiwitbron en kan als vervanger worden gezien van dierlijke eiwitten. Op het gebied van vitamines zijn er een aantal B-vitamines te vinden en qua mineralen vooral kalium, fosfos en magnesium. Daarnaast is soja ook een bron van vezels (4).

Soja allergie

Er zijn mensen die een allergie hebben voor soja. Zoals er ook mensen zijn die een allergie hebben voor gluten of voor lactose bijvoorbeeld. Soja eiwit is een allergeen en voor mensen met een soja allergie kan bij het eten van dit eiwit een allergische reactie ontstaan. Hoewel per persoon de klachen kunnen verschillen zijn bekende klachten koorts, braken, acne, astma, diarree en jeuk. Hoevaak een soja allergie exact voorkomt is niet bekend, maar het is geen veel voorkomende allergie (1,7,8)

Conclusie

Soja is een peulvrucht afkomstig van de sojaplant met een hoog eiwit en vetgehalte en is wereldwijd één van de belangrijkste landbouwgewassen. Momenteel wordt er per jaar 276miljoen ton soja verbouwd waarvan Nederland de op één na grootste importeur is. Soja wordt zowel gebruikt voor veevoer als voor menselijke consumptie. Soja is vanwege de hoge eiwitkwaliteit een goede bron als vleesvervanger en daarmee geschikt voor vegetariërs en veganisten en sojamelk kan uitkomst bieden voor mensen met bijvoorbeeld een koemelkallergie of lactoseintolerantie die niet tegen melk kunnen. Daarnaast wordt soja verwerkt in bijvoorbeeld noodles, babyvoeding, margarine, soepen en zelfs als fossiele brandstof. Het hoge eiwitgehalte in soja geeft het een goede voedingswaarde en daarnaast bevat het een aantal B-vitamines, mineralen en vezels. Mensen kunnen ook allergisch zijn voor soja. Een soja allergie betekent dat iemand allergisch is voor het eiwit in soja en daardoor een allergische reactie kan krijgen. Een soja allergie komt echter niet veel voor.

Bronnen

  1. Stichting Ketentransitie Verantwoorde Soja. Factsheet soja. Beschikbaar via: http://www.verantwoordesoja.nl/Content/Files/file/factsheet_soja.pdf 22-10-2015
  2. Voedingscentrum. Eerlijk over eten. Soja en sojaolie. Beschikbaar via: http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/soja.aspx 22-10-2015
  3. Food-info. Wetenswaar achtergronddossier soja. Beschikbaar via: http://www.food-info.net/nl/national/ww-soja.htm 22-10-2015
  4. Nevo-tabel. Nederlands voedingsstofenbestand. Den Haag: hoontetijl; 2006. P106-P107
  5. Dossier Veevoer. Nederland haalt doel verantwoorde soja niet. 2014. Beschikbaar via: https://milieudefensie.nl/veevoer/nieuws/nederland-haalt-doel-verantwoorde-soja-niet 22-10-2015
  6. Catsberg, C.M.E., Kempen-van Dommelen, G.J.M. Levensmiddenleer. Nijmegen: Hbuitgevers; 2008. P137-P140
  7. Stichting Voedselallergie. Soja. Beschikbaar via: http://www.voedselallergie.nl/allergenen/22-soja.html 22-10-2015
  8. Nederlands Huisartsen Genootschap. NHG-Standaard Voedselovergevoeligheid. Beschikbaar via: https://www.nhg.org/standaarden/volledig/nhg-standaard-voedselovergevoeligheid#note-14 22-10-2015

Hulp nodig?

Wil je afvallen en gezonder eten? Schrijf je hier in en kom in contact met de online diëtist. Je leert afvallen zonder dieet – op een gezonde en praktische manier –  met behulp van artikelen, tips en online coaching.

Wanneer je wilt afvallen, of een stabiel gewicht wilt behouden, moet je zonder twijfel soms wat minder energie (calorieën) binnenkrijgen. Je krijgt minder energie binnen, en dat kan (tijdelijk) effect hebben op jouw energielevel, met o.a. als gevolg: hongergevoel. Hoewel honger een vervelende ‘klacht’ kan zijn, hoort het er soms wel bij. Deze tips helpen je uitstekend!

Tip 1: een hongergevoel is geen panieksituatie

We moeten écht af van het idee, dat een hongergevoel een panieksituatie betekent. Dat je trek of honger ervaart, hoeft niet te betekenen dat je dan ook gelijk iets te eten pakt. Jouw maag hoeft echt niet altijd gevuld te zijn, je overleeft het wel, een (korte) periode wat minder eten. Vraag jezelf ook regelmatig af wat je ‘lichaam nodig heeft’, en wat je graag zou ‘willen eten’. Soms denken we dat we honger hebben, maar is het in werkelijkheid vooral dat we zin hebben om te schransen, en pak je het eten uit gewoonte. Wil je succesvol afvallen? Dat betekent leren omgaan met deze gevoelens.

Tip 2: structuur creëren in je voeding

Als online diëtist hamer ik er altijd op, dat het essentieel is, om een goede structuur te hebben in je voedingspatroon. Door regelmatig en op vaste tijden te eten krijgt je lichaam regelmatig eten en daardoor voedingsstoffen binnen. Doordat regelmatig de juiste voedingsstoffen binnen te krijgen, krijg je meer een verzadigd gevoel. Een goede structuur is daarmee een belangrijke factor om een hongergevoel – bijvoorbeeld in de avond – te remmen. Uit mijn ervaring kan ik zeggen dat voor de meeste mensen dit een goede structuur is: ontbijt, lunch, avondeten en 2 á 3 kleine tussendoortjes verdeeld over de dag.

Tip 3: eet aandachtig en langzaam

Wanneer je eet en drinkt doe dit dan met volle aandacht. Kauw goed, en langzaam, want zo krijgen je hersenen sneller het signaal dat je vol zit en geen honger meer hebt. Wat daarbij helpt is om elk eetmoment in een ontspannen sfeer te eten. Hoe minder spanning je voelt, hoe gemakkelijker het is aandachtig en langzaam met je eten bezig te zijn. Creëer voor jezelf een rustig omgeving waarbij je probeert van iedere hap te genieten! Een leuke extra tip: maak jouw bord mooi op! Op deze manier zal je nog meer genieten van het bord eten die jij met liefde hebt opgemaakt.

Tip 4: dagelijks voldoende eiwitten

Eiwitten kun je gerust als onmisbaar beschouwen. In het algemeen omdat ze belangrijke bouwstoffen zijn, ze fungeren namelijk als fundament voor de opbouw van cellen en celstructuren en voor de groei en onderhoud van spiermassa. Zijn een belangrijk bestanddeel van hormonen, enzymen en neurotransmitters. En in het bijzonder geven voldoende eiwitten een verzadigd effect. Voedingsmiddelen van dierlijke oorsprong bevatten de meeste eiwitten. Denk aan vlees, vis, melk, kaas en eieren. Maar plantaardig voedsel kan ons lichaam ook genoeg eiwitten geven. Voorbeelden van eiwitrijke plantaardige voedingsmiddelen zijn: vleesvervangers (tempeh, tahoe, tofu, seitan, vegetarische burgers of gehakt), zuivelvervangers (op basis van bijvoorbeeld soja), bonen, peulvruchten, noten en zaden. Elke maaltijd iets van eiwit, en je gaat het verschil merken!

Tip 5: dagelijks voldoende vezels

Net als eiwitten, hebben ook vezels effect op de verzadiging en daarom dus niet te onderschatten belangrijk wanneer jij hongergevoel zoveel mogelijk wilt remmen. Daarnaast zijn vezels erg belangrijk, omdat ze: positief effect hebben op de stoelgang, verkleinen kans op hart- en vaatziekten, en mogelijk effect op diabetes en vormen van kanker. Tel dus uit je winst! Vezels vind je in deze productgroepen: groente, fruit, peulvruchten en volkoren graanproducten (volkorenbrood, tarwezemelen, zilvervliesrijst en volkorenpasta). Het advies: wees niet matig met vezels!

Tip 6: voldoende vocht

Als laatst deze simpele maar doeltreffende tip: neem elke maaltijd iets van drinken, zoals thee, water of koffie zonder suiker. Mocht je nou meer last hebben van hongergevoel, dan kan je altijd tussendoor extra drinken. Is water wat te saai voor je (begrijpen we volkomen), verfris je water dan op met schijfjes groenten en eventueel wat munt of andere kruiden. Een goede richtlijn is: dagelijks 8 grote glazen vocht.


Hulp nodig?

Wil je afvallen en gezonder eten? Schrijf je hier in en kom in contact met de online diëtist. Je leert afvallen zonder dieet – op een gezonde en praktische manier –  met behulp van artikelen, tips en online coaching. Bekijk hier resultaten.

Eiwitten, te pas en te onpas krijgen we hier informatie over. En niet geheel onterecht hoor, eiwiten zijn onmisbaar voor allerlei functies in ons lichaam. Daarom een nieuwe blog van de online diëtist over eiwitten. Lees je mee?

Wat zijn eiwitten precies?

De werkelijke bouwstenen waar we hier over praten zijn aminozuren, want hieruit zijn eiwitten opgebouwd. Aminozuren bestaan uit de elementen koolstof (C), waterstof (H), zuurstof (O) en stikstof (N). Voor de scheikundigen onder ons: enkele aminozuren bevatten ook de elementen zwavel (S), fosfor (P), ijzer (Fe) of jodium (J). Onze lichaamscellen hebben deze aminozuren nodig om eiwitten te kunnen samenstellen waarmee ze bijvoorbeeld spieren, botten, haren en nagels maken. Er zijn twintig verschillende aminozuren, waarvan het lichaam er twaalf zelf kan aanmaken. Deze noemen we ‘niet-essentieel’. Acht van de twintig aminozuren maakt het lichaam niet zelf aan,  deze worden dan weer ‘essentieel’ genoemd. De samenstelling, structuur en volgorde van deze aminozuren kan erg verschillen, waardoor er duizenden combinaties mogelijk zijn. Bestaat je voedingspatroon uit verschillende eiwitbronnen, dan krijg je alle aminozuren binnen. Tekorten komen niet veel voor!

Waarom zijn eiwitten belangrijk?

Eiwitten kun je gerust als onmisbaar beschouwen, want het zijn belangrijke bouwstoffen. Ze fungeren als fundament voor de opbouw van cellen en celstructuren en voor de groei en onderhoud van spiermassa. Bovendien zijn ze een belangrijk bestanddeel van hormonen, enzymen en neurotransmitters. Als kers op de taart hebben eiwitten een verzadigend effect, wat goed van pas kan komen als je bezig bent met afvallen.

Waar zitten eiwitten in?

Voedingsmiddelen van dierlijke oorsprong bevatten de meeste eiwitten. Denk aan vlees, vis, melk, kaas en eieren. Maar plantaardig voedsel kan ons lichaam ook genoeg eiwitten geven. Voorbeelden van eiwitrijke plantaardige voedingsmiddelen zijn: vleesvervangers (tempeh, tahoe, tofu, seitan, vegetarische burgers of gehakt), zuivelvervangers (op basis van bijvoorbeeld soja), bonen, peulvruchten, noten en zaden. Maar ook (volkoren) brood en graanproducten, notenpasta, humus en zelfs bepaalde groentesoorten bevatten een flinke hoeveelheid eiwitten. Kortom, er is een scala aan producten die ons lichaam van eiwitten kunnen voorzien. Opzoek naar eiwitrijke tussendoortjes? Klik hier.

Eiwitten in ons lichaam

Wanneer we voedsel eten waarin eiwitten zitten, breekt het lichaam deze eiwitten af tot losse aminozuren. Dit gebeurt in de maag en de dunne darm, onder invloed van enzymen (stoffen die stofwisselingsprocessen regelen). De aminozuren die door het afbreken van de eiwitten vrijkomen worden via het bloed naar de lever getransporteerd. Hier worden nieuwe eiwitten gemaakt die bruikbaar zijn voor bijvoorbeeld de opbouw van spierweefsel. De aminozuren die hierbij niet worden gebruikt plassen we uit of gebruiken we als energie. Al die aangemaakte lichaamseiwitten worden overigens continu afgebroken en opnieuw opgebouwd; dagelijks wordt zo’n 200 á 300 gram eiwit vervangen. Vandaar dat we elke dag voldoende eiwitten nodig hebben.

De hoeveelheid die je nodig hebt

Om optimaal te kunnen profiteren van eiwitten hebben we er per dag een bepaalde hoeveelheid van nodig. Niet te veel en niet te weinig. Een eiwit- tekort kan leiden tot de afbraak van spiermassa, tot minder spierkrachten en verminderde weerstand. Een teveel aan eiwitten zet het lichaam om in vet. Hoeveel we nodig hebben, verschilt per persoon; ieder mens heeft een eigen lichaamssamenstelling en eigen doel. Sommige mensen willen afvallen, andere willen spiermassa opbouwen, of denk aan het behalen van een bepaalde prestatie op sportgebied. Praten we over een minimale (geen optimale) eiwitbehoefte, dan is dat 0,8 gram eiwit per kilogram lichaamsgewicht per dag. Dit is de hoeveelheid die je nodig hebt om alles in je lichaam goed te laten functioneren. Voor iemand met een gewicht van 70 kilo komt dit neer op 56 gram eiwit per dag. Eet je vegetarisch, dan komt hier nog eens 20% bij (totaal: 67 gram), en ben je veganist, dan heb je 30% meer nodig (totaal: 73 gram). Bij een duur- en krachtsporter ligt deze hoeveelheid nog wat hoger. Afhankelijk van de intensiteit van het sporten ligt de eiwitbehoefte tussen de 1,2–2,0 gram kilo per lichaamsgewicht.

Hulp nodig?

Wil je afvallen en gezonder eten? Schrijf je hier in en kom in contact met de online diëtist. Je leert afvallen zonder dieet – op een gezonde en praktische manier –  met behulp van artikelen, tips en online coaching. Bekijk hier resultaten.

Zijn koolhydraten nou goed of slecht, is vandaag nog steeds een vraag die actueel is. En als online diëtist krijg ik die vraag dan ook vaak gesteld. Daarom wil ik voor jullie graag opheldering geven over deze voedingsstof die in ontzettend veel voedingsmiddelen zit. Welke keuze moet jij nu maken? Ze blijven eten of toch zoveel mogelijk schrappen?

Koolhydraten

In ons voedsel vinden we koolhydraten, voedingsstoffen die net als eiwitten en vetten energie (calorieën) leveren. Per gram bevatten ze 4 kilocalorieën en koolhydraten zorgen voor directe energie die het lichaam nodig heeft om simpelweg dagelijks al je taken te doen.  Koolhydraten zijn dé brandstof voor je lichaam, waaronder je hersenen en het centraal zenuwstelsel. Koolhydraten worden omgezet in glucose en zonder glucose kunnen hersenen niet goed functioneren.

Verschillende soorten koolhydraten

Met de naam koolhydraten bedoelen we overigens sachariden of gewoon suikers én nemen we koolhydraten onder de loep dan bestaan ze uit de basiselementen: koolstof (C), waterstof (H) en zuurstof (O). Koolhydraten kunnen we, op basis van chemische structuur onderverdelen in een aantal soorten. Je hebt de enkelvoudige, tweevoudige en meervoudige koolhydraten: ook wel monosachariden, disachariden en polysachariden genoemd. De enkelvoudige koolhydraten bestaan uit één suikermolecuul, ook wel sacharide genoemd (glucose, fructose of galactose). Tweevoudige koolhydraten (disachariden) bestaan uit twee suikermoleculen/sachariden. Voorbeelden hiervan zijn maltose, sucrose en lactose (melksuiker). De meervoudige koolhydraten bestaan uit lange strengen aan elkaar verbonden suikermoleculen/sachariden.

Koolhydraten in onze voeding

Wanneer we praten over koolhydraten gaat het dus over verschillende soorten. Koolhydraten zitten in allerlei soorten producten. De enkelvoudige en tweevoudige koolhydraten zitten in: melk, fruit, snoep, frisdrank, koek en tafelsuiker. Meervoudige koolhydraten zitten in: brood, granen, aardappelen, peulvruchten en groenten. Kortom, in bijna elk product zit wel iets van koolhydraten. Het mag logisch zijn dat de koolhydraatrijke producten zoals koek, frisdrank en snoep, producten zijn waar geen nuttige voedingsstoffen in zitten.

Hoeveel heb je dagelijks nodig?

We hebben dus per dag een bepaalde hoeveelheid koolhydraten nodig. Dat verschilt per persoon en is afhankelijk van je leeftijd, lichaamsgewicht en lichamelijke activiteit. Een algemene richtlijn is ervoor te zorgen dat van de energie die je op een dag binnenkrijgt er 40 á 50% uit koolhydraten bestaat. Bij een man met een gemiddelde energiebehoefte van 2500 kilocalorieën komt dit neer op ongeveer 280 gram. Voor een vrouw met een gemiddelde energiebehoefte van 2000 kilocalorieën is dit een hoeveelheid van 225 gram. Wanneer je wilt afvallen dan zal deze hoeveelheid logischerwijs wat naar beneden gaan.

Koolhydraatarm eten

Zonder koolhydraten dus geen leven, een belangrijke reden waarom ik dus ook niet aanraad om koolhydraatarm te gaan eten. Bij een te lage inname van koolhydraten raak je minder geconcentreerd en sneller vermoeid. Koolhydraatrijke voedingsmiddelen, zoals volkoren brood- en graanproducten, fruit, peulvruchten en groente bevatten veel voedingsvezels en vitamines en mineralen die je verschrikkelijk nodig hebt. Daarnaast is het simpelweg ook niet haalbaar om geheel koolhydraatvrij te eten, ze komen in veel producten voor. Wil je koolhydraatarm eten schrap dan de koolhydraatrijke producten snoep, frisdrank en koek, die naast de koolhydraten geen nuttige voedingsstoffen bevatten. Dat kan ik als online diëtist alleen maar waarderen.

Maakt het eten van koolhydraten mij dik?

Nee. Je komt aan in gewicht als je meer calorieën eet dan je nodig hebt en niet direct door het eten van koolhydraten. Je kunt dus prima koolhydraten eten en op gewicht blijven of afvallen, zolang je de inname van koolhydraten afstemt op de gewenste inname van het totale aantal calorieën. Koolhydraten een dikmaker? Dat is écht een fabeltje!

Uitzonderingen op de regel

Er wordt op dit moment veel onderzoek gedaan naar koolhydraatarm en eventuele positieve effecten op diabetes type 2 en overige ziektebeelden zoals epilepsie en multiple sclerosis (MS). Dit wordt het ketogeen dieet genoemd. Sommige onderzoeken laten positieve resultaten zien, andere niet. Ook kan koolhydraatarm helpen bij diabetes. Wil je koolhydraatarm eten, schakel dan altijd een expert in, voer het uit onder begeleiding.

Hulp nodig?

Wil je afvallen en gezonder eten? Schrijf je hier in en kom in contact met de online diëtist. Je leert afvallen zonder dieet – op een gezonde en praktische manier –  met behulp van artikelen, tips en online coaching.


Mij als jouw persoonlijke online diëtist?

Klik hier voor meer informatie.